Over impact gesproken. Mijn rodelongeluk in 1995 heeft verschillende vormen van impact gehad, zowel negatief als positief, maar ook verborgen. De negatieve impact was dat ik helemaal in de kreukels lag. De positieve impact is dat ik meer van het leven geniet en mogelijkheden ben gaan zien in onmogelijkheden. De verborgen impact is blijvend rugletsel waar ik helaas dagelijks mee te maken heb. Indirect heeft het er ook voor gezorgd dat ik voor mijzelf ben begonnen, wat weer positief is.. Deze blog gaat ook over verschillende vormen van impact, maar dan vanuit je bedrijf gezien. Je zult ontdekken welke vormen van impact er om de hoek komen kijken als je duurzaam onderneemt. Maar niet alleen dat, je weet straks ook wat je er mee kunt doen om te zorgen voor een positieve impact met je bedrijf.
Impact is niets meer en niets minder dan het effect van een gebeurtenis op iets (of iemand). Plak je er een gevoel aan vast dan kan het negatief of positief zijn, soms ook neutraal, maar niet vaak. Ik denk dat we allemaal wel een positieve impact willen maken, toch? Ook kan de mate van impact kort of lang zijn. Dan heb je het over een kleine of grote impact. Zoals gezegd allerlei verschillende vormen van impact. Ook als bedrijf kun je verschillende vormen van impact maken, of juist met je bedrijf moet ik zeggen.
Maar effect op wat dan? Als ik het heb over impact, dan is dat in relatie tot duurzaamheid. Want mijn bedrijf en ook mijn blogs gaan over duurzaam ondernemen. In dit geval is het het effect op het klimaat, het milieu en de natuur. Op alledrie wil je natuurlijk een zo positief mogelijk effect hebben in plaats van negatief. En toch is dat laatste nog te vaak het geval. Terwijl het ook anders kan. Want met je bedrijf kun je een positieve impact maken, dat is het mooie eraan.
Laten we bij de minst leuke variant beginnen – de negatieve impact. Dan hebben we het over de schadelijke impact van ondernemen. Vervuilende producten, slechte werkomstandigheden, luchtvervuiling om er maar een paar te noemen. Door deze negatieve impact belast je de aarde en de mensen of dieren die erop wonen extra, je vraagt meer van de aarde dan dat zij aan kan of geeft.
Daarmee komen we op de term draagkracht van de aarde. Wat het vermogen van de aarde is om alle mensen (maar ook dieren) te kunnen voorzien in hun bestaan zonder schade aan hun leefomgeving aan te richten. Dus het voorzien in voldoende voedsel, water en andere levensbehoeften. In een ideale situatie zouden we (binnen één jaar) dat moeten gebruiken wat de aarde ons geeft. Nu zitten we helaas al sinds jaren (70-er jaren) in een situatie waarin we elke keer eerder over de draagkracht van de aarde heen gaan. Gemiddeld leven we erop los alsof we drie aardes tot onze beschikking hebben, wat we dus niet hebben, en dan hoef ik niet uit te leggen dat dat een onhoudbare situatie is.
Als je binnen de draagkracht van één aarde leeft dan ben je duurzaam. Nou zul je misschien denken dat klinkt logisch. Doet het ook, maar zoals je net hebt kunnen lezen, leven we hier in Nederland dus alsof we drie aardes tot onze beschikking hebben. Dan is het best een uitdagende opdracht, maar zeker niet onhaalbaar. Het betekent domweg gezegd dat we onze impact moeten verminderen. Wat dus makkelijker klinkt dan het is, want dat betekent aanpassingen en gedragsverandering. Vanuit je bedrijf gezien is dat op gebied van bijvoorbeeld spullen, transport, bedrijfspand, eten en waterverbruik. Best wat dus. Maar helaas zijn we de tijd ver voorbij dat we het redden met aandacht op één onderdeel. Werk aan de winkel dus.
Net als met een hoop dingen is er altijd een gulden middenweg, ook qua impact. Dat is dan de neutrale impact. Wat inhoud dat je negatieve impact net zoveel is als je positieve impact, dus nul onder de streep. Naar mijn mening is het dat net niet, en ook niet haalbaar, er zal altijd een negatieve impact zijn. Oké, neutraal is nog altijd beter dan negatief, maar toch .. Eén van mijn motto’s is ‘of ik doe iets goed, of niet’, dus ook in dit geval. Het zou natuurlijk al super zijn als bedrijven zich richten op een neutrale impact. Maar we willen (en moeten) meer, dan heeft het namelijk pas echt effect.
Als je dan toch bezig bent met duurzaam ondernemen, dan kun je beter gaan voor die positieve impact, toch? Go big or go home – de Engelse variant op mijn motto. Als je mij al een tijdje volgt dan weet je dat ik regelmatig de kreet ‘positieve impact’ gebruik. Ik zie mijzelf graag als positieve impactmaker. Nou kun je dat op verschillende manieren opvatten. Ja, ik ben positief ingesteld en met wat ik doe maak ik impact. Maar het gaat er ook om wat voor impact je maakt. Als we het hebben over positieve impact qua duurzaamheid is dat dat je positieve impact groter is dan je negatieve impact. Je geeft dus iets extra’s terug en bouwt daarmee aan het herstel van de aarde. Misschien heb je zelfs voor je het weet een nieuw verdienmodel te pakken 🙂
Dan heb je ook nog de verborgen impact. Huh? Zul je nu misschien denken. Verborgen impact? Je raad het misschien al, die zie je niet … maar heeft zeker invloed en vaak niet positief. Denk aan het topje van die welbekende ijsberg die net zichtbaar is boven het water. En de enorme ijsberg onder water die je niet ziet, maar die wel grote consequenties kan hebben. Ik hoef maar Titanic te zeggen en je weet wat ik bedoel.
Zo is het bijvoorbeeld ook met de impact van producten uit het buitenland. Ik gooi er nog maar weer een spreekwoord in.. ‘wat van ver komt, is goed’. Maar is dat echt wel zo? Vroeger was de insteek kennelijk als iets van ver kwam dat het wel bijzonder zou zijn en daarmee goed, of dat dacht men graag. Ondertussen hoop ik dat we beter weten. Want veel van de producten die wij gebruiken worden ver weg gemaakt. En de impact daarvan, die zien we niet want dat heeft geen direct effect op waar wij leven. Denk aan het winnen van grondstoffen, maar ook fabrieken ver weg die vervolgens de producten maken. En dat is vaak verre van goed. Veel voorkomende gevolgen zijn ontbossing, belabberde werkomstandigheden, vervuiling, uitputting van de aarde etcetera.
Helaas geldt dit niet alleen voor producten, ook veel van ons eten wordt buiten Nederland geteeld en geïmporteerd. En alles wat daarbij komt kijken zien wij ook hier niet, maar heeft absoluut impact, vandaar weer die term verborgen impact. Ook hier is het vaak geen positieve impact. We zien de verpakking of het eindproduct, maar niet wat er allemaal aan vooraf gaat. Vroeger, ja daar komt die weer, aten we aan de hand van de seizoenen. Tegenwoordig kunnen we het hele jaar door alles eten. Aardbeien in december? Geen probleem. Maar de impact van deze luxe, die zien we niet, of willen we niet zien. Want die aardbeien worden in het buitenland geteeld.
Indirect kom ik zo ook bij een ander interessant fenomeen – true pricing. Want, om maar even bij die aardbeien te blijven, is de prijs voor aardbeien die je in december kunt kopen wel realistisch en eerlijk? De zoete lekkernijen worden vaak in het buitenland geteeld in kassen en moeten vervolgens naar Nederland vervoerd worden. Naast de verborgen impact – zoals hoog energieverbruik, waterverbruik en de vervuiling door het transport – zie je die werkelijke kosten nou niet echt terug in de prijs van die aardbeien. Als je ze in december al duur vind, bedenk dan eens wat ze zouden kosten als de eerlijke prijs berekend zou worden (dus naast de marktprijs ook de kosten mee rekenen van schade aan mens en milieu). Dan krab je je denk ik nog wel eens achter de oren als je bedenkt dat je zin hebt in aardbeien in december.
De afgelopen drie weken heb ik de leergang voor verborgen impact van Babette Porcelijn van Think Big Act Now gevolgd. Hier zijn we de diepte in gegaan wat nou die verborgen impact is, hoe je die zichtbaar kunt maken en wat je er vervolgens aan kunt doen. Vanaf vorige week mag ik mij dan ook ambassadeur van de verborgen impact noemen. Op die manier ga ik duurzaamheid nog meer onder de aandacht brengen en kan ik het ook gebruiken in mijn advies aan ondernemers. Zo draag ik weer een stukje meer bij aan een betere wereld.
Vaak is die impact letterlijk de ver van je bed show. Maar zo ver is het stiekem helemaal niet. Als consumenten die producten of voedsel consumeren zijn we deels verantwoordelijk voor de impact van dat productie proces. Wij kopen tenslotte die producten of dat voedsel. Niet alleen de consument, maar zeker ook bedrijven hebben die gedeeltelijke verantwoordelijkheid om te zorgen dat we kijken naar en rekening houden met de impact van ons ondernemen.
Het mooie is dat we absoluut invloed kunnen uitoefenen om die impact minder negatief, of zelfs positief te maken. Hoe? Door het maken van bewuste keuzes, zoals niet klakkeloos weer een nieuw product te kopen, of van ver weg te laten komen, maar door je bv af te vragen ‘heb ik dat product echt nodig?’ En zo ja, moet het dan nieuw zijn en van ver komen, of kan ik ook kijken naar een duurzame variant of oplossing? Kijk bijvoorbeeld eens naar de mogelijkheid van leasen of het delen van apparatuur met andere ondernemers.
Hopelijk ben je nu niet al te veel ontmoedigd geraakt door de inhoud van deze blog, want dat is absoluut niet de bedoeling. Maar wel een gevaar, want laten we eerlijk wezen als je je in duurzaamheid gaat verdiepen, dan kan dat behoorlijk confronterend zijn en ook ontmoedigend werken. Zoals gezegd is mijn doel een positieve impact te maken. Niet om je in een soort verlammende staat te brengen waar je denkt ‘het heeft toch allemaal geen zin meer’ en je dus niets meer doet. Al die effecten, waar je misschien normaal gesproken niet bij stilstaat, kunnen, nogmaals, best ontmoedigend zijn. Het mooie is dat je er zeker wat aan kunt doen, vooral als bedrijf.
Het valt of staat natuurlijk ermee of je als bedrijf duurzaamheid belangrijk vindt. Het hoeft echt niet meteen onderdeel van je missie te zijn, en je hoeft er ook geen duurzame producten of diensten voor te verkopen. Je kunt prima duurzaam bezig zijn als bedrijf als je dat niet hebt. Het begint bij bewustwording, want als je je er niet van bewust bent, kun je er ook niets aan doen. Dat zal logisch zijn. Ik zet een paar ideeën over wat jij kunt doen voor je op een rij.
Als je dus weet dat er ergens een negatieve of een verborgen impact zit kun je er wat aan doen. Je kunt bijvoorbeeld daardoor bewustere keuzes maken waar je je producten vandaan haalt. Hoe je daar achter komt qua impact? Ik zal eerlijk zijn, dat is niet even zo gepiept, dat vergt wel wat tijd en aandacht. Dat doe je onder andere door je in de totale keten te verdiepen en te kijken of je kunt achterhalen wat voor impact al die processen in je keten hebben. Zoals ik al zei geen karweitje wat je zo gefikst hebt, maar wel één met impact en daar gaat het om.
Vaak ben je als bedrijf onderdeel van een keten en kan het zijn dat je minder invloed en daarmee impact hebt. Werk je met leveranciers, dan valt er een stuk van die keten buiten je directe invloedsgebied. Hoewel…Je kunt nagaan of de leveranciers waar je mee werkt duurzaamheid belangrijk vinden en wat zij daar wel of niet aan doen. Heeft je leverancier bijvoorbeeld zicht op zijn of haar keten? Maak het bespreekbaar als jij als bedrijf duurzaamheid wel belangrijk vindt, samen kun je echt meer bereiken. Misschien inspireer je zo je leveranciers of andere bedrijven ook om te letten op hun impact. En willen ze echt niet, dan is het misschien tijd om naar een andere leverancier om te kijken..
Ook kun je kiezen voor meer duurzame varianten, als je weet dat de producten die je nu gebruikt een negatieve impact hebben. Vooropgesteld uiteraard dat er duurzame varianten beschikbaar zijn. En dat hoeft echt niet duurder te zijn. Als je zeker wilt weten dat je keten duurzaam is, dan kun je er ook voor gaan om de verborgen impact bij de bron aan te pakken. Oké, we kunnen niet allemaal een Moyee Coffee, of een Tony’s Chocolonely zijn, maar je kunt meer doen dan je denkt.
Allerlei verschillende vormen van impact met je bedrijf zijn in deze blog voorbij gekomen. In een notendop: negatief, neutraal, positief of zelfs verborgen impact. Ook heb je kunnen lezen dat je met je bedrijf een positieve impact kunt maken. Als in een bijdrage aan een meer eerlijke, fijnere, meer groene en schonere wereld. Ofwel een betere wereld. En daarmee draag je ook bij aan een investering in de toekomst, zowel voor je bedrijf als voor de wereld en de generaties na ons. Dat is nog eens impact maken.
Dit artikel delen:
Neem een kijkje bij mijn Duurzame Woordenboek, hier licht ik verschillende duurzame termen toe die ik in mijn blogs gebruik.
