Marloes Durinck
Misleiding of werkelijkheid ?
Opletten
De weg naar duurzaam ondernemen kan geplaveid zijn met misleiding – acties en uitingen die duurzaam lijken maar dat toch niet zijn. Hoe weet je nu wat misleidend is en wat werkelijkheid als het gaat om duurzaam ondernemen? Gelukkig zijn de meeste duurzame ondernemers ook echt duurzaam bezig. Hoewel sommige bedrijven denken dat als ze maar vaak genoeg het woord ‘duurzaam’ gebruiken consumenten vanzelf denken dat ze een bedrijf duurzaam zijn. Tja, zo werkt het helaas niet. Daarom is het soms opletten geblazen of het nu misleiding of werkelijkheid is. In deze blog lees je welke valkuilen je moet vermijden en krijg je tips waar je als duurzame ondernemer op kunt letten. Zodat je, als je bezig gaat met duurzaam ondernemen, echte en blijvende groene acties inzet.
Communiceren over duurzaamheid
Communiceren is een kunst op zich, vaak ontstaan vervelende situaties door pure miscommunicatie. Te vaak dan ook nog onbedoeld. De manier waarop je communiceert is, zeker ook bij duurzaam ondernemen, belangrijk. Niet alleen helder communiceren. Transparantie is niet voor niets een belangrijk onderdeel als je duurzaam bezig bent. Maar überhaupt communiceren over wat je doet. Bedrijven laten niet altijd duidelijk zien wat ze doen op duurzaam gebied, als ze het er al over hebben. Dat kan bewust of onbewust zijn. Onbewust omdat ze het vanzelfsprekend vinden dat ze duurzaam ondernemen, maar dat is juist een gemiste kans. Bewust kan het zijn dat ze ‘groene angst’ hebben.
Duurzame angst
Je kent vast wel die bekende uitdrukking ‘7 kleuren …..’ als je bang bent. Ik noem het voor het gemak even ‘groene angst’, ook in het kader van de duurzaamheid. Angst die, als je niet oppast, zich uit in niet of gebrekkig communiceren over duurzaamheid. Deels komt het omdat veel bedrijven dat stuk in hun strategie nog niet goed belegd hebben. Aan de andere kant kan het ook komen omdat ze bang zijn het verwijt te krijgen dat ze aan ‘greenwashing’ doen. Die term leg ik verderop uitgebreid uit.
Kritisch
We leven in een land waar iedereen ergens wat van vind, of meent te moeten vinden. Zo ook over duurzaamheid. Ondernemers die duurzaam ondernemen worden kritisch bekeken, of wat ze doen ook wel echt duurzaam is. En daar is niets mis mee en ook terecht. Practice what you preach zeg ik altijd. Maar als dat wat ze doen ook maar enigszins niet duurzaam lijkt kun je de opmerking ‘ik dacht dat jij zo duurzaam was’ toch best snel naar je hoofd geslingerd krijgen. En vaak dan ook nog door de mensen die niet duurzaam bezig zijn.
Off grid
Kennelijk leeft de gedachte dat als je duurzaam leeft, of onderneemt in dit geval, je alles op die manier moet doen. De alles of niets gedachte. En dat is natuurlijk een loflijk streven. Ik kan je uit de droom helpen, ‘alles’ is onmogelijk. Er is altijd wel wat dat nog duurzamer kan en je wilt ook nog normaal dingen kunnen doen, toch? Tenminste, ik wel. Het gaat om bewuste keuzes maken en ervoor zorgen dat jouw aandeel op deze planeet een zo positief mogelijk effect heeft op die planeet en alles wat daar op en in leeft. Je hoeft dus echt niet off grid te gaan met je bedrijf, is misschien ook niet zo handig, tenzij je een outdoor bedrijf runt..
Wat is greenwashing
‘Greenwashing’ noemde ik al een stukje terug. Je hebt dat begrip vast wel eens voorbij zien komen. Maar wat is het? Het is simpelweg een marketing truc van een bedrijf om zich duurzaam voor te doen, maar dat in werkelijkheid niet is. Dus het de wereld inslingeren van een, op het eerste oog lijkende, duurzame boodschap, maar als je er verder induikt, helemaal niet zo duurzaam blijkt te zijn. En die boodschappen kunnen aardig misleidend zijn om consumenten tot aankopen te verleiden. Want ‘duurzaamheid verkoopt’.
Green highlighting
In die zelfde categorie, maar net wat anders en gedeeltelijk echt, kan zijn dat een bedrijf een duurzame actie doet, maar aan de andere kant juist niet duurzame acties onderneemt. Dat is een wat vager gebied tussen misleiding of werkelijkheid. Een voorbeeld kan zijn dat een koffie shop (als in echte koffie) hun koffie serveert in recyclebare (meeneem) bekers, maar grijze stroom gebruikt, of hun koffie niet duurzaam inkoopt. Dat selectief inzoomen op één duurzaam onderdeel wordt ook wel ‘green highlighting’ genoemd.
Kritisch op duurzaamheid
En zo zijn er weer een paar ‘nieuwe’ woorden rondom duurzaamheid opgehelderd. Het mag duidelijk zijn dat het niet genoeg is om de term ‘groen’ te gebruiken in je communicatie over duurzaam. Sommige mensen denken dat als ze dat zien het dan dus wel duurzaam zal zijn, maar kijk alsjeblieft iets verder. Dat is dus niet altijd het geval en kan als misleidend bedoeld zijn en ver van de werkelijkheid liggen. Gelukkig let niet alleen de steeds kritisch wordende consument op dit soort praktijken, maar ook organisaties als Greenpeace, de consumentenbond en bijvoorbeeld Good on You (voorheen Rank-a-brand) – een organisatie die, voornamelijk, kledingmerken beoordeelt op duurzaamheid. Ik gebruik hier maar weer de welbekende cliché: vertrouwen is goed, controle is beter.
Duurzame keurmerken
Ook zijn er een scala aan keurmerken als het gaat om duurzaamheid. Denk aan het FSC keurmerk, Beter Leven, Green Key of het keurmerk van Fairtrade producten. Koop je producten in, dan kun je, als dat voor jouw bedrijf van toepassing is, ook daar op letten. Neem eens een kijkje op keurmerkenwijzer welke er allemaal zijn. Dit zijn keurmerken die eisen stellen aan milieu, dierenwelzijn en /of sociale onderdelen zoals mens en werk.
Duurzame doelen
Je kunt er ook voor kiezen om binnen je bedrijf te werken met de Sustainable Development Goals (SDG’s). Dit zijn 17 duurzame ontwikkelingsdoelen opgesteld door de VN in 2015 die moeten bijdragen aan een betere wereld in 2030. Het zijn mooie haakjes waar je als bedrijf je duurzame doelen aan op kunt hangen. Elk doel heeft weer een x aantal subdoelen, dus er zitten er altijd wel een paar bij waar je met jouw bedrijf aan bij kunt dragen. Communiceer er ook over. Plaats ze op je website, of in presentaties. Op die manier laat je zien dat duurzaamheid belangrijk voor jou en je bedrijf is. Meer weer weten hierover bezoek dan SDG Nederland.
Duurzame actie
Een ander fenomeen dat duurzaam lijkt, maar het niet is. En dat is één keer, of vooruit misschien twee keer, een pak gerecycled printpapier kopen. Kan een duurzame actie lijken en een goede eerste stap, maar als je het daarbij laat is het niet echt duurzaam. Het woord zegt het tenslotte al, duurzaam is blijvend, en eenmalige acties … zijn dat dus niet. Duurzaam ondernemen zit, als je het goed doet, in elk onderdeel van je bedrijf zodat het continue terug blijft komen.
Duurzame bedrijfsstrategie
Duurzaamheid is niet alleen onderdeel van je bedrijfsstrategie, maar is ook in je achterhoofd aanwezig bij alle beslissingen die je neemt voor je bedrijf. Het hoeft echt niet allemaal in één keer, dat kan ook niet, maar als je het stap voor stap integreert, draag je zo elke keer weer wat meer bij aan een betere wereld. Niet alleen dat, je bespaart ook kosten en werkt aan je concurrentievoordeel. Het draagt dus ook bij aan een beter bedrijf. Je zult, en hoeft, echt niet het klimaatvraagstuk op te lossen. Dat is voor de meesten van ons ook niet de missie van hun bedrijf, maar je kunt er wel voor zorgen dat jouw impact positief is in plaats van negatief.
CO2 compenseren
Nog zo’n lastig punt, CO2 compenseren. Bij een aantal branches is het al meer ingeburgerd dan bij andere. Je kunt je afvragen of het echt bijdraagt, of dat het het afkopen is van een schuldgevoel? Ook hier weer twee kanten en de vraag is het misleiding of werkelijkheid? Als je echt laat compenseren wat de vervuiling is, dan ben je goed bezig. Als je aan de andere kant het een beetje doet, als in een laag compensatie bedrag, dan schurkt dat toch wel aan tegen afkopen en doen alsof. Voor het gemak het volgende voorbeeld: stel dat je bijvoorbeeld een vlucht boekt naar, doe eens gek, Timboektoe en dat vervolgens compenseert met een mager bedragje van pak hem beet 5 euro. Want laten we wel wezen voor een paar euro plant je nog niet eens een struik, laat staan het aantal bomen dat de CO2 uitstoot compenseert van een vlucht.
Transparant
Een van de belangrijkste onderdelen van duurzaam ondernemen is transparant zijn in wat je doet, en dat je ook laat zien dat je daadwerkelijk duurzaam bezig bent. Zoals hierboven met het voorbeeld van de CO2 compensatie gaat het er echt niet om dat mensen zien dat je zelf die bomen plant. Maar bijvoorbeeld wel communiceert hoeveel bomen je hebt laten planten aan de hand van een certificaat of iets dergelijks en wat je gecompenseerd hebt. Of dat nou voor je energieverbruik is, of je gemaakte zakelijke kilometers. Communiceer over je duurzame doelen, je duurzame resultaten, maar ook over je duurzame struggles. Het is namelijk niet altijd rozengeur en maneschijn en het kan met vlagen best uitdagend zijn.
Eerlijk duurzaam
Laat zien waar het goed gaat, maar zeker ook waar het nog beter kan – en wat je daaraan gaat of wilt doen. Wees eerlijk over wat je lastig vindt. Dat komt betrouwbaarder over dan dat je het er helemaal niet over hebt uit angst dat je het niet goed doet, of kritiek krijgt. Die kritiek krijg je toch wel 🙂 Zo heb ik best lang nagedacht en geworsteld of ik, nu mijn lease voor mijn auto binnenkort afloopt, wel of niet nog een auto zou nemen. Duurzaam is een auto niet, dat moge duidelijk zijn, maar in mijn specifieke situatie weegt mee dat ik nu eenmaal te maken heb met blijvend rugletsel. Hierdoor kan ik minder makkelijk op andere manieren mobiel zijn (denk aan fiets of ov). En zo werken de keuzes die je maakt voor iedereen anders.
100% duurzaam
Een geruststellende gedachte (of misschien juist niet) is dat je nooit helemaal 100% duurzaam kunt zijn. Er zullen altijd nieuwe uitdagingen om de hoek liggen te wachten en het kan altijd beter, lees groener. Het belangrijkste is dat het voor jou als bedrijf klopt. Dat je ver blijft van misleidende acties over duurzaamheid omdat dat klanten trekt. Voer de acties die je doet en de keuzes die je maakt bewust uit. Let er op dat het voor en achter klopt, dus doen wat je zegt en zeggen wat je doet. Pas op voor eenmalige acties die je onderneemt, zorg dat ze blijvend geïntegreerd zijn in je bedrijfsvoering. Nu je weet wat misleidend of werkelijkheid inhoud als het gaat om duurzaam ondernemen kun je hier rekening mee houden. Zo kun je de weg van duurzaam ondernemen wat makkelijker bewandelen, zonder in de valkuilen te belanden.
Welke valkuilen zie jij als je denkt aan duurzaam ondernemen?
Dit artikel delen:
Meer lezen over duurzaam ondernemen, kijk dan eens bij deze blog: Dit moet je weten over duurzaam en ondernemen
