Marloes Durinck
Mag de lat wat lager?
Blokkade
Vaak komt het niet voor dat ik om onderwerpen verlegen zit voor mijn blogs over duurzaam ondernemen. Hoewel, erom verlegen zitten is ook weer niet het juiste woord. Het blokkeerde even in mijn hoofd op het moment dat ik ervoor ging zitten om de wekelijkse blog te schrijven. En dat is bijzonder, want ik ben altijd blij als ik weer mag schrijven. Hoewel het deze week meer als moeten voelde. Na een fikse interne discussie ‘kun je niet een week overslaan, moet je echt die blog schrijven, schrijf een korte, ben je gauw klaar’. Sprak ik mijzelf vermanend toe. Mag de lat wat lager soms? Zeker weten. Ook dat is duurzaam ondernemen. Je hoeft niet altijd aan te staan. Sterker nog dat is verre van goed, want het resultaat is vaak een burn out (of twee, drie …). Vandaar even een andere insteek dan anders voor deze blog, er gaat tenslotte niets boven variatie.
Duurzaam ondernemen
Wees gerust hij gaat nog steeds over duurzaam ondernemen, maar dan met een persoonlijke twist. Burn-outs. Niet het eerste onderwerp waar je aan denkt als het gaat over duurzaamheid en ondernemen. Het mooie van duurzaam ondernemen is dat het zo veel lagen en aandachtsgebieden heeft. Maar dat terzijde. Ik had het over burn-outs. Je hoort het om je heen alsof het de normaalste zaak van de wereld is, en geloof me dat is het absoluut niet! Zelf heb ik er twee gehad, en stiekem denk ik zelfs een derde, maar ach ‘who’s counting’? Als je van de categorie bent, ‘een burn-out dat overkomt mij niet’, dan ben je waarschijnlijk al helemaal niet van de categorie, ‘een tweede burn-out overkomt mij echt niet’. Raad eens? Was ik ook van, van die beide categorieën.
Burn-outs
En toch ben ik dus vaker bijna opgebrand geraakt dan mij lief is. Over burn-out wordt al veel geschreven, en anders dan dat ik (helaas) een ervaringsdeskundige ben, zal ik in deze blog er dan ook niet verder op ingaan aan wat je allemaal kunt doen om er uit te komen en ze te voorkomen. Dat laat ik graag aan de experts over.
Mijn eerste burn-out kreeg ik eind 2010 (hoewel ik waarschijnlijk al in 1999 de eerste te pakken had, maar dat werd toen nog niet zo genoemd). En dan kunnen we het ook nog over het werkwoord hebben bij een burn-out. Krijg je die, overkomt het je, onderga je het? Misschien van alles een beetje. Eind 2010 ging dus ‘van het ene op het andere moment’ het licht volledig bij mij uit. Nu is dat natuurlijk met een burn-out nooit van het ene op het andere moment, maar zo voelt dat vaak wel. Voor mijn omgeving was het ook niet of, maar wanneer het ging gebeuren en daarom ook totaal geen verrassing voor hen. Wel over hoe lang ik het volgehouden had..
Aanloop naar burn-out
Slecht slapen, gigantische huilbuien, urenlang apathisch op de bank zitten en ontdekken dat er ‘ineens’ vier uur voorbij zijn. Geen letter meer kunnen lezen cq onthouden en alle geluiden waren te veel voor mijn zwaar overprikkelde brein. Dat waren zo’n beetje de symptomen bij mij, en kan voor iedereen weer anders zijn. De aanloop naar de burn-out was echt te bizar veel uren werken (ik tikte denk ik in die periode tussen de 60 en 70 uur per week aan – en dan niet voor 1 of 2 weken hè). Een volledige HBO studie naast mijn overvolle werkweken (ik zat toen in het derde jaar van de studie) en privé een hoop zorgen en verdriet door medische situaties bij mensen die mij zeer lief zijn. Een echte ‘recipe for disaster’ dus.
Hoge lat
Dat alles gecombineerd met die immens hoge lat die ik voor mijzelf had (en soms nog heb). Mag de lat wat lager? Dat was een vraag die bij mij niet eens op kwam. Nog nooit over nagedacht ook. Eerder ‘kan de lat nog wat hoger?’. Ik moest toch alles kunnen en doen, en dan ook nog zo goed mogelijk. Ik moest hard werken en carrière maken, een druk sociaal leven hebben, sporten, reizen, voor anderen zorgen, vooral niet thuis zijn (want dat was in mijn ogen saai) en vooral, maar echt vooral, niet voor mijzelf zorgen. En dat terwijl ik allergisch ben voor het woord moeten..
Burn-out traject
Gelukkig had ik, toen ik omkieperde, een hele goede werkgever die mij alle ruimte gaf om bij te komen. Ik ging in een programma vanuit mijn werk om er chocola van te maken waarom ik in de burn-out was gekomen. En vooral hoe daar uit te blijven als ik straks weer hersteld was. Na een kleine drie kwart jaar begon ik weer langzaamaan op te bouwen en na een goed jaar was ik weer volledig terug. Even voor de duidelijkheid, dat was vooral op mijn initiatief en verzoek. Ik had namelijk ook nog een team aan te sturen..
You can do anything, but not everything
Nieuwe start
Ik ging het HELEMAAL anders doen en aanpakken, dit ging mij ECHT nooit meer gebeuren. Voldoende rust momenten, minder werken, meer tijd voor mijzelf etcetera. En ik hoor je al denken YEAH RIGHT! De clou (die het eigenlijk al niet meer is) die straks komt is misschien dus niet zo’n verrassing.. In het begin ging het ook best goed. Ik nam voldoende rust, werkte minder (lees 40 – 50 uur per week – was minder dan wat ik had gedaan), tijd voor mijzelf, je kent het wel. Maar ja, ook dat herken je wellicht, het ging zo lekker, dus ik kon wel weer wat meer doen, en er konden wel weer wat dingen bij ..
Oude patronen en valkuilen
Gaandeweg slopen oude patronen er weer in en trapte ik volop in nagenoeg dezelfde valkuilen. In de loop van 2012 kwamen er al wat scheurtjes in mijn ‘het gaat goed’ masker. Aan mij zie je namelijk niet zo snel dat het niet goed gaat. Met als resultaat dat ik begin 2013 weer omkieperde – in een nog forsere burn-out. In het begin van deze tweede burn-out snapte ik het niet echt. Ik had toch zaken anders aangepakt, ik deed het toch rustiger aan, waar was het dan weer verkeerd gegaan? Zo ‘dom’ ben ik toch niet dat dit mij nog een keer overkomt? Al dat soort vragen en gedachten. Heel eerlijk speelde er op de achtergrond privé bij mij ook nog een aantal pittige zaken waar ik nu niet op in zal gaan, dus dat heeft zeker niet geholpen.
Inzicht
Achteraf kan ik nu wel zeggen dat ik na de eerste burn-out toch te vroeg volledig ben gaan werken en weer te veel, te snel was gaan doen. Er waren ook nog wat onafgemaakte zaken die in het eerste traject wel aangestipt waren, maar niet verder opgepakt. Simpelweg omdat het doel van het traject was om mensen zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. Mooier kan ik het niet maken, zonder daarin iemand te kort te doen. Het gaat dus niet alleen om mensen zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen, maar ze ook voldoende handvaten en tools mee te geven om een nieuwe burn-out te voorkomen. En doorpakken op andere punten waar dat nodig is. Die burn-out krijg je namelijk niet zo maar. Het is vaak een proces van x periode, zo niet jaren, stelselmatig te veel doen. En te veel van jezelf vragen.
Lat
Daarnaast was mijn lat ook niet naar beneden gegaan en daar had ik, en anderen ook niet, niet opgelet. Ik realiseer mij absoluut dat ik verantwoordelijk ben voor mijn eigen acties en gedrag, en wil zeker ook geen schuld bij anderen neerleggen. Maar ik denk dat dit wel een van de redenen kan zijn dat mensen in een tweede of xx-e burn-out belanden. Misschien was mijn lat zelfs stiekem nog wat hoger komen te liggen, omdat ik vooral wilde laten zien dat het ‘goed met mij ging’, ik had alles onder controle (dacht ik).
Meerdere burn-outs
Deze blog schrijf ik om het onderwerp van meerdere burn-outs onder de aandacht te brengen. Want geloof mij, ik ben echt niet de enige, was zeker niet de eerste en zal ook absoluut niet de laatste zijn die meerdere burn-outs heeft gehad. Ook ik realiseerde mij ‘pre burn-out’ niet dat een burn-out geen teken van zwakte is, maar juist een teken van sterk zijn, sterk blijven. Maar dan met het woordje ‘te’ ervoor. Te sterk zijn en te sterk blijven gaat echt een keer wringen. Ik weet nu dat het juist van kracht getuigd om om hulp te vragen als je het niet allemaal zelf meer voor elkaar krijgt. Om toe te geven dat je het soms ook allemaal even niet meer weet, of red. En het mooie is er staan altijd mensen voor je klaar die je willen helpen, en er voor je willen zijn. Als jij het maar toelaat.
Waardevolle lessen
Waarom begin ik er, een kleine tien jaar na dato, toch weer over? Hebben we gehad zou je kunnen denken en door. Maar het zijn zeker geen oude koeien, want juist die burn-out lessen hebben mij enorm veel gebracht. Je hoort wel eens het cliché dat het je beste cadeau ooit is. Nou wil ik zo ver niet gaan, maar ik ben wel blij dat ik van die ervaringen heb mogen leren. En omdat, zoals ik in het begin van deze blog schreef, om mij heen te veel burn-outs hoor, uitgebluste mensen, of wat voor benaming je er ook aan wilt geven. Dat ik wil laten zien dat je er echt van kunt leren en dat je vroegtijdig bij kunt sturen zodat je met je energiebarometer uit het rode gedeelte blijft.
Bijsturen
Misschien komt het ook wel omdat ik het mijzelf weer onnodig moeilijk aan het maken was de afgelopen weken, en ik weer een aha moment ervaarde van toch weer te veel willen, waar dat niet kan. En heb bijgestuurd. Grappig dat ik, toen ik aan deze blog begon, dacht een schrijfblokkade te hebben, maar kennelijk moest het deze keer dit onderwerp worden. Goed zorgen voor jezelf, je verantwoordelijkheden naar jezelf toe nemen, en weten wanneer het (even) minder mag en die lat omlaag mag (en moet), ook dat is duurzaam ondernemen. Het begint bij de basis van je bedrijf, en dat ben jij. Als je je basis niet stevig hebt staan en er niet goed voor zorgt, dan kan het nog wel eens wiebelig worden en dat onderneemt toch een stuk minder prettig.
De lat mag lager
Dus beste ondernemer: als je lat ook hoog ligt, en je hebt er last van, het kan natuurlijk ook dat je er prima mee om weet te gaan, weet dan dat de lat wat lager leggen oké is. Dat dat niet betekent dat je minder bent, minder goed werk levert, of wat je dan ook maar bij minder invult. Ook met de lat wat lager lever je nog steeds kwalitatief goed en waardevol werk. Sterker nog misschien nog wel meer omdat die ergste druk er af is. Ook kun je er nog steeds voor anderen zijn, maar het allerbelangrijkste is dat je er dan ook meer voor jezelf bent en zorgt.
Recht uit het hart
Geen vraag als afsluiting deze keer van het blog, of een samenvatting, maar een verzoek, of opdracht. Hoe je het ook wilt bekijken of interpreteren. Geen in- en externe verwijzingen. Dan maar even een iets minder hoge SEO score. Geen CTA. Dit komt namelijk recht uit mijn hart en is een oproep, een handreiking, of steuntje in de rug. Voor al die mensen die zich herkennen in het onderwerp van deze blog.
Wees lief voor jezelf, de lat mag best wat lager.
