Marloes Durinck
De zin en onzin van afval scheiden
Afval
Afval, we hebben er allemaal mee te maken, of het nou privé of zakelijk is. En we hebben er meer dan genoeg van, letterlijk maar soms ook figuurlijk. Wat voor de een afval is, is voor de ander grondstof voor een nieuw product. Daar sta je waarschijnlijk niet bij stil als je weer wat in de prullenbak gooit. Maar van veel van wat wij weggooien kan nog best wat gemaakt worden, mits we het goed recyclen. Ook op een goede manier afval scheiden binnen je bedrijf valt onder duurzaam ondernemen. Vandaar dat je in deze blog kunt lezen over wat voor soorten afval er zijn, de zin en onzin van afval scheiden en wat dat jou brengt als bedrijf. Wedden dat je anders naar afval kijkt na het lezen van deze blog.
Groeiende berg afval
Met ruim 7,9 miljard mensen op onze mooie planeet, vragen we niet alleen veel van de de aarde, als in gebruiken van haar grondstoffen, maar produceren we ook een gigantische berg afval. Met het groeien van de wereldbevolking worden dan ook niet alleen de grondstoffen steeds schaarser, maar groeit de productie van afval nog veel harder dan de wereldbevolking. Op dit moment produceren we met zijn allen jaarlijks zo’n 2 miljard ton aan afval. Nu klikt een miljard veel, maar heb je daar nou niet echt een beeld bij.. Dat zijn ongeveer 20 miljoen volgestouwde vuilniswagens per jaar. En zelfs die aantallen kun je je gewoon niet voor de geest halen. Tenminste ik niet, maar dat het enorm veel is mag duidelijk zijn.
Grondstoffenschaarste
Niet alleen zijn die enorme hoeveelheden afval een probleem, het begint bij de basis. Want willen we een groenere, meer duurzame toekomst dan is het een combinatie van minder afval en meer grondstoffen. Mocht je het nog niet opgevallen zijn, we gaan hard door de grondstoffen van de aarde heen. Gaan we niet meer recyclen, dan houd ergens het aanmaken van grondstoffen op. Omdat we de aarde nog meer hebben uitgeput dan we nu al doen. En met het schaarser worden van de grondstoffen stijgen ook de prijzen. Oké, als er minder grondstoffen zijn dan heb je uiteindelijk minder afval, maar dat lijkt me niet de juiste weg.
Circulaire economie
Willen we in de toekomst niet ergens zonder producten komen te zitten, zal het systeem veranderd moeten worden. Dus toegaan naar een circulaire economie. Waarin materialen en producten zo veel mogelijk opnieuw gebruikt worden en waarin grondstoffen niet hun waarde verliezen. Want scheid je op een juiste manier afval, dan kun je een hoop materialen hergebruiken. Zo voorkom je dat er nieuwe materialen gebruikt moeten worden, en dus grondstoffen voor nieuwe producten. Het klinkt zo eenvoudig, maar dat is het verre van, anders zouden we dat al op een veel grotere schaal toepassen.
Zero waste
Zero waste en een circulaire economie liggen in elkaars verlengde. Is het mogelijk om naar zero waste te gaan? Dus echt geen, of heel weinig afval meer te hebben, maar een compleet gesloten systeem waarin je geen afval hebt en alleen maar hergebruikt of recycled? Hoewel het wel mogelijk zou moeten zijn, is dat denk ik voor de meesten onder ons nog heel ver weg. En is het al uitdagend genoeg om het afval dat je hebt zo goed mogelijk te scheiden. Zowel voor consumenten als bedrijven.
Verschil hergebruik en recyling
In de vorige alinea gebruik ik zowel de woorden hergebruiken als recycling. Vaak wordt gedacht dat dat hetzelfde is, maar er is zeker een verschil. Bij hergebruiken wordt een voorwerp opnieuw gebruikt, al dan niet voor hetzelfde doel. Bijvoorbeeld de tweedehandswinkels die steeds meer komen, of wijnkistjes hergebruiken als boekenkast. Bij recycling wordt een gedeelte van het product opnieuw gebruikt om een nieuw product van te maken. Een voorbeeld hiervan zijn de schilderscanvassen die mijn naamgenootje Marloes van Zoelen maakt van oude spijkerbroeken. Beide manier van verwerken van afval zijn belangrijk voor een duurzame toekomst.
Bedrijfsafval
Is bedrijfsafval nou heel anders dan het reguliere afval dat consumenten produceren? Afhankelijk van je bedrijf, en wat voor producten je maakt of aanbied, valt dat wel mee. Qua bedrijfsafval produceren bedrijven in Nederland met zijn allen zo’n 1 miljard kilo aan bedrijfsafval. Soorten afval in je bedrijf zullen waarschijnlijk zijn: rest, papier/ karton, plastic, glas en groente /fruit (GF). Dan heb je bijvoorbeeld ook nog de wat meer ‘exotische’ soorten afval, bijvoorbeeld elektronica, lampen en toners. Voor de eerste vijf zijn er standaard aparte bakken beschikbaar, voor de ‘exoten’ vaak ook wel, maar die moeten in ieder geval apart aangeleverd worden.
Soorten afvalbakken
Dus veel verschillende soorten afval en daarmee automatisch ook verschillende soorten afvalbakken. Bij kleinere bedrijven kun je volstaan met afvalbakken, bij grotere bedrijven zullen er afvalcontainers aan te pas moeten komen. Soms heb je ook instructie erbij nodig wat nou waar in hoort. En dat nodigt natuurlijk niet echt uit om op een juiste manier je afval te scheiden. Je wilt uiteraard niet eerst een paar minuten bezig zijn met nadenken in welke bak dat theezakje nou bijvoorbeeld hoort.. Die hoort trouwens bij de restafval, weet je dat ook weer.
Afvalstromen
Met al die afvalbakken is het soms lastig manoeuvreren op je werkplek, of kantoor. Het meest handig is dan ook om ze op een strategische plek te zetten en om een juiste afvalstroom op te zetten binnen je bedrijf. Afhankelijk van het soort bedrijf dat je hebt zul je meer of minder soorten afval hebben. Een handige plek voor de afvalbakken is bijvoorbeeld in de bedrijfskeuken, of bij het koffieapparaat. Zorg er ook voor dat het makkelijk is voor je medewerkers om het afval op een juiste manier weg te gooien. Voorkomt een hoop ‘kruisbestuiving’ in de afvalbakken. Dus niet de afvalbakken ver weg zetten, of in een lastig te bereiken hoek. En hang een overzicht erbij zodat ze kunnen zien wat waar hoort als ze twijfels hebben.
Minder afval
Niet alleen door het op een juiste manier te recyclen krijg je minder afval, maar het begint al door bewust keuzes te maken bij de aanschaf van producten. Om maar even op het theezakje terug te komen van daarnet. Je hebt namelijk minder afval als je losse thee koopt. De losse thee deponeer je in de GF bak en klaar. Zo heb je meerdere producten die al in de aanschaf voor minder afval zorgen. Hoef je niet meer na te denken in welke bak je nu weer eens dat stuk afval gooit.
De zin en onzin van afval scheiden
Dan komen we bij de zin en onzin van afval scheiden. Een hoop mensen zullen sceptisch zeggen, ja lekker, ik doe echt mijn best om mijn afval te scheiden, maar als het opgehaald wordt komt het toch weer op een grote hoop terecht. Dat was misschien vroeger het geval, en ik sluit niet uit dat het nog wel eens voor kan komen, maar in principe wordt wat je gescheiden aanlevert ook apart verwerkt. Anders zou het een soort van bezigheidstherapie zijn en totaal nutteloos. En daar schiet niemand wat mee op, zeker het milieu niet.
Afvalverwerkingsbedrijven
Zoals gezegd kom je binnen een klein of middelgroot MKB bedrijf al aardig weg met aparte afvalbakken qua afvalscheiding. Uiteraard gaat het niet alleen om het juist inzamelen van het afval, maar ook op de juiste manieren het afval op te laten halen. Bij grotere bedrijven kan dat nog best uitdagend zijn. Ook daar zijn weer bedrijven voor die de afvalstromen in kaart kunnen brengen en je daarin kunnen adviseren. Bijna voor elke soort afvalverwerking is wel een bedrijf die je daarbij kan helpen. Een paar voorbeelden van bedrijven zijn Binqer, Renewi of De Afvalbak.
Recycling voorbeelden
Gelukkig komen er ook steeds meer bedrijven die van afval of restproducten weer nieuwe grondstoffen of producten maken. Dat is nog eens een schoolvoorbeeld van duurzaam ondernemen. Denk aan het bedrijf Interface dat van oude visnetten nieuwe tapijttegels maakt. Of Roze Bunker dat fruit red en dat onder andere verwerkt in hun siropen. Maar ook kunstenaars die van afval kunst maken. Je kunt het zo gek niet bedenken. En zo zijn er nog wel veel meer te noemen, maar het gaat om het idee. Geweldig toch, zorgen dat er minder afval komt en er nog aan verdienen ook!
Alles op een hoop
Je weet nu, als het goed is, meer van afval dan voordat je aan deze blog begon. Je hebt een klein inkijkje gekregen in de balans tussen grondstoffen en afval. Gelezen dat grondstoffen niet oneindig zijn en dat, willen we niet zonder bepaalde producten komen te zetten, we meer en meer toe moeten naar een circulaire economie. Ook weet je welke soorten afval er gemiddeld binnen een bedrijf kunnen voorkomen. Hoe je het moet scheiden, wat de zin en onzin is van afval scheiden. En dat je vooral de zin van afval scheiden inziet. Want door op een juiste manier afval te scheiden kun jij ook binnen je bedrijf bijdragen aan een betere wereld.
Heb jij je afvalstroom al op orde binnen je bedrijf?
Dit artikel delen:
Ik heb het duurzame woordenboek weer uitgebreid naar aanleiding van deze blog. Je vind hem hier.
